Vrouwen, gewicht en welzijn: Het volledige plaatje begrijpen
Vrouwen, gewicht en welzijn: Het volledige plaatje begrijpen
Het verband tussen gewicht en gezondheid
Miljoenen vrouwen over de hele wereld lijden aan overgewicht of obesitas, wat het risico op verschillende levensstijlgerelateerde gezondheidsproblemen vergroot. Voor vrouwen, vooral tijdens de menopauze, wordt buikvet (visceraal) in verband gebracht met grotere gezondheidsrisico's zoals hartziekten, hoge bloeddruk, diabetes type 2 en hormoongerelateerde kankers zoals postmenopauzale borstkanker en darmkanker.
Maar gewicht heeft niet alleen invloed op lichamelijke gezondheid, het heeft ook invloed op de mentale gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat er een sterk verband is tussen obesitas en psychische problemen, beïnvloed door biologische, sociale en emotionele factoren. Veel vrouwen ervaren neerslachtigheid, angstgevoelens en sociale isolatie vanwege het stigma dat rust op hun gewicht. Daarom moet gewichtsbeheersing holistisch worden benaderd, waarbij wordt erkend dat lichaam en geest nauw met elkaar verbonden zijn.
Wat is een gezond gewicht?
Een gezond gewicht wordt niet bepaald door uiterlijk of culturele idealen, het is het gewicht waarbij je je lichamelijk sterk, emotioneel in balans voelt en minder risico loopt op chronische ziekten. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kan ongeveer 40% van de kankergevallen worden voorkomen door een gezonde levensstijl, en obesitas is een bekende risicofactor voor veel ernstige aandoeningen.
In plaats van een onrealistisch ‘ideaal gewicht’ na te streven, worden vrouwen aangemoedigd om te streven naar een gewicht dat hun welzijn op lange termijn ondersteunt. Het gaat niet alleen om een getal op de weegschaal. Het gaat om het vinden van een gezond evenwicht dat duurzaam is.
Inzicht in lichaamssamenstelling en metabolisme
Gezondheid wordt niet alleen bepaald door gewicht. Je lichaam bestaat uit spieren, vet, botten en water en dit speelt een cruciale rol in je algehele gezondheid. Hier zijn enkele veelgebruikte metingen:
- BMI (Body Mass Index): BMI wordt veel gebruikt in onderzoek en gezondheidszorg en geeft een algemene verhouding tussen gewicht en lengte. Er wordt echter geen onderscheid gemaakt tussen spieren en vet of vetverspreiding. Een gezonde BMI ligt tussen 18,5 en 24,9, maar het beste is om deze samen met andere beoordelingen te gebruiken.
- Taille-heupverhouding en tailleomtrek: Deze metingen helpen te bepalen waar vet wordt opgeslagen. Voor vrouwen wordt een taille-heupverhouding van 0,8 of lager en een tailleomtrek van minder dan 80 cm als gezond beschouwd. Hogere waarden suggereren een verhoogd risico, vooral op hartaandoeningen en diabetes.
- Taille-hoogteverhouding: Een verhouding boven 0,5 wordt geassocieerd met een hoger risico op stofwisselings- en hart- en vaatziekten.
- Lichaamsvetpercentage: Voor vrouwen ligt een gezond percentage doorgaans tussen de 21 en 33%. Slimme weegschalen of klinische hulpmiddelen zoals bio-elektrische impedantie (BIA) of DXA-scans kunnen in de loop van de tijd veranderingen helpen volgen.
- Spiermassa en stofwisselingssnelheid: Spieren verbranden meer energie dan vet, zelfs in rust. Spieropbouw door middel van krachttraining kan het metabolisme stimuleren, het energieniveau verbeteren en een gezond gewichtsbehoud ondersteunen.
- Vetverdeling: Visceraal vet dat rond inwendige organen is opgeslagen, is bijzonder schadelijk en houdt verband met een verhoogd ziekterisico.
Hormonale veranderingen en gewichtstoename
Hormonen spelen een belangrijke rol bij gewichtsregulering, vooral bij vrouwen. Veel voorkomende aandoeningen zijn onder meer:
- PCOS (Polycysteus ovariumsyndroom): PCOS wordt vaak in verband gebracht met insulineresistentie en kan leiden tot gewichtstoename, vooral rond de buik.
- Hypothyreoïdie: Een onderactieve schildklier vertraagt de stofwisseling en kan een lichte gewichtstoename veroorzaken. Medische behandeling en veranderingen in levensstijl zijn essentieel.
- Menopauze: Dalende oestrogeenspiegels leiden tot herverdeling van vet en kunnen abdominale gewichtstoename veroorzaken. Dieet, lichaamsbeweging en in sommige gevallen hormoontherapie kunnen deze veranderingen helpen beheersen.
- Zwangerschap en postpartum: Gewichtstoename is normaal tijdens de zwangerschap, maar veel vrouwen vinden het moeilijk om daarna af te vallen vanwege hormonale schommelingen en verhoogde vetopslag. Borstvoeding kan gewichtsverlies ondersteunen, maar gezond eten en voldoende bewegen blijven belangrijk.
Als je een hormonale onbalans vermoedt, is het belangrijk om een zorgprofessional te raadplegen voor een juiste diagnose en ondersteuning.
Mentale gezondheid, emotioneel eten en medicatie-effecten
Mentale gezondheid en gewicht zijn nauw met elkaar verbonden, en emotioneel eten is een veelvoorkomende reactie op stress, verdriet of trauma. Voor sommigen kan dit uitgroeien tot verstoorde eetpatronen of een gediagnosticeerde aandoening zoals eetbuistoornis (BED), waarvoor mogelijk psychologische ondersteuning nodig is. Dit gedrag is vaak geworteld in emotionele coping-mechanismen en kan gewicht en welzijn aanzienlijk beïnvloeden.
Bepaalde psychiatrische medicijnen kunnen ook bijdragen aan gewichtstoename, en gewichtsverlies bemoeilijken. Van sommige antidepressiva en antipsychotica is bekend dat ze de eetlust verhogen, terwijl andere de stofwisseling kunnen veranderen of de insulinegevoeligheid van het lichaam kunnen beïnvloeden. Bovendien kunnen sommige behandelingen voor angst- of slaapstoornissen vermoeidheid veroorzaken, wat de lichamelijke activiteit kan verminderen en het sedentaire gedrag kan vergroten.
Daarom is het belangrijk om gewichtsbeheersing met medeleven en een holistisch perspectief te benaderen. Het opnemen van mentale gezondheid als onderdeel van een uitgebreid zorgplan is essentieel, niet alleen voor emotioneel welzijn, maar ook voor succes op lange termijn bij het bereiken en behouden van een gezond gewicht.
Nieuwe opties: Medische gewichtsbeheersing
In de afgelopen jaren zijn de medische behandelingsopties voor obesitas aanzienlijk uitgebreid, wat nieuwe ondersteuning biedt aan degenen die moeite hebben gehad om af te vallen door alleen veranderingen in levensstijl. GLP-1-receptor agonisten, zoals semaglutide en liraglutide, kunnen de eetlust helpen reguleren en het gevoel van volheid vergroten, wat in de loop van de tijd kan leiden tot duurzamer gewichtsverlies.
Deze behandelingen kunnen vaak veilig worden gebruikt naast medicijnen voor mentale gezondheid, waardoor ze een haalbare optie zijn voor mensen met meerdere aandoeningen. Naast lichamelijke voordelen, melden veel mensen ook een verbeterd zelfbeeld en verbeterde stemming wanneer ze beginnen af te vallen, wat de emotionele last van obesitas verder kan verminderen.
Hoewel deze medicijnen krachtige hulpmiddelen zijn, zijn ze het meest effectief in combinatie met gezonde gewoonten, emotionele ondersteuning en begeleiding van een multidisciplinair zorgteam.
Zo kun jij vandaag nog beginnen
Meld je aan via onze website
Beantwoord binnen 2 minuten een paar vragen, zodat we jou en je doelen beter leren kennen. Om je antwoorden te versturen, log je veilig in met iDIN. Dit is een vertrouwde online identificatiemethode waarmee je je identiteit en leeftijd eenvoudig kunt bevestigen. Wil je meer weten over iDIN? Klik hier voor meer informatie.
Download de Yazen app
Vervolg je reis in onze app. Download de Yazen-app via de App Store of Google Play, en log in om direct aan de slag te gaan.
Maak je gezondheidsprofiel compleet
Samen met jouw Yazen-coach beantwoord je nog een aantal vragen in de app om jouw profiel compleet te maken.
Plan je bloedonderzoek
Om te bepalen of je in aanmerking komt voor de behandeling voeren we een uitgebreid bloedonderzoek uit. We werken samen met Labplusarts, dé professionele aanbieder van bloedonderzoeken. Via hun website kun je eenvoudig een bloedtest aanvragen. Je vindt altijd een locatie dichtbij.
*als uit het onderzoek blijkt dat de behandeling ongeschikt is, krijg je de kosten (€119,-) van het bloedonderzoek terug.
Bespreek je behandelplan
Als uit het bloedonderzoek blijkt dat de behandeling geschikt voor je is, ontmoet je jouw arts. Samen stellen jullie een persoonlijk behandelplan op, volledig afgestemd op jouw behoeften.
Jouw reis kan beginnen
Ben je tevreden over het behandelplan, de kosten, de medicatie en het verwachte resultaat? Dan kunnen we aan de slag.
